incident luistert

pieter van bogaert

pieter@amarona.be

(incident voor Gonzo Circus – 1998)

incident luistert.

Sinds we op de eerste verdieping wonen wordt het geruis in de chauffage af en toe onderbroken door de dreun van de mazoutketel die met regelmatige tussenpozen aanslaat. Waar leidt dat toch allemaal toe? Water dat door buizen loopt en nergens anders heen kan. Domweg, omdat het opgewarmd wordt. Van de ketel in de kelder door de buizen naar onze verdieping, en verder. Er is het plan achter de buizen, en er is de beat achter de ruis. Van de herfst tot de lente, dezelfde beweging: van de ketel naar al onze zintuigen en weer terug. Vooral ‘s nachts neemt deze epische cyclus soms gotische dimensies aan. Zoals in de muziek van Thomas Köner.

Thomas Köner is dol op geluid; maar ook op de stad en misschien nog meer op wandelen. Zijn lange benen leiden hem gezwind doch gracieus en met een immer mysterieuze glimlach door de straten. Hij is geboeid door de gebouwen en hun geluiden. De onbewogen beweeglijkheid van de stad. Wat in zijn muziek vertaald wordt in lang uitgetrokken plans, eerder dan in montages of collages. Hij is geen Scanner of geen DJ Spooky! Soms werkt hij samen met filmmaker Jurgen Reble, die in zijn films ook zelden gebruik maakt van montage. Eerder dan te knippen in zijn pellicule manipuleert hij ze tot ze bijna vloeibaar wordt. Hij laat er chemicaliën op los, of zelfs virussen, waardoor zijn films iets zeer organisch krijgen. Zijn pellicule wordt aangevreten tot er niets meer van overblijft. Wat rest is het licht achter het beeld. De stilte achter het geluid.

Samen met Andy Mehlweg heeft Köner ook een project genoemd naar een personage uit de Tv-serie Flipper: Porter Ricks. Hij is de man op de achtergrond die Flipper roept door geluiden te sturen onder water. Wist je trouwens dat dolfijnen meer vertellen door het ritme dan door de “woorden” die ze gebruiken? Dat er meer informatie zit in de pauzes tussen de woorden dan in de woorden zelf? Jawel… dat dolfijnen communiceren door het geluid van de stilte! Enkele weken terug was Thomas Köner nog in Turnhout als Porter Ricks (aangezien hij in het Ruhrgebied woont doet hij de West-Europese concerten; Andy Mehlweg woont dichter bij de Oostbloklanden en neemt die daarom voor zijn rekening). Hij had ook Jurgen Reble meegebracht. Die projecteerde een zestal Super-8 loops op loshangende lakens die bewogen van de warmte, maar ook van de beats die uit de luidsprekers werden gestuwd. Als in een doos waarvan de wanden voortdurend op je afkomen en weer wegdeinen.

Op de cover van Kaamos, de laatste cd van Thomas Köner, staan foto’s uit Chicago: een film van Jurgen Reble door Köner voorzien van klanken. De film is recent opgenomen in de bovengrondse van Chicago, maar ziet eruit alsof hij dateert van het begin van deze eeuw. Jurgen Reble zocht naar een speciaal ontwikkelingsprocédé voor dit effect, maar het lijkt ook alsof de film trager loopt. Toch herken je, als je goed kijkt, elementen uit de hedendaagse grootstad. De geluidsfilter die Thomas Köner gebruikt voor zijn imaginaire stadsbeelden lijkt voorzekers heel sterk op de bril die Jurgen Reble opzet om zijn films te maken.

Incident weet nog niet of men het warm of koud moet krijgen van de dreun & ruis op Kaamos. Voor verder onderzoek staat onze cd-speler nog steeds in de auto-repeat en daardoor hebben we ook nog niet precies kunnen vaststellen waar de cd begint en waar hij eindigt. Het bureau overlegt nog over welke beat kan gevolgd worden en of het überhaupt een beat is. Maar wat nu al vaststaat is dat dit een klein meesterwerkje is. Als het terug mooi weer is gaan we met z’n allen zeker eens roeien op de Rühr.

incident’s luisterlijstje:

Porter Ricks, PORTER RICKS, Mille Plateaux cd 42

Thomas Köner, KAAMOS, Mille Plateaux cd 49

Vanaf dit nummer bericht incident, officieel leverancier van nieuwe beelden en geluiden, regelmatig vanuit het centraal bureau. Incident luistert ook naar u! Suggesties en andere ruis kunnen gestuurd worden naar sonicsquare@skynet.be.