pieter van bogaert
pieter@amarona.be
Cinefilie heeft vele gezichten
Sabzian: van filmzaal naar internet
voor H ART, 2014
Cinefilie heeft vele gezichten. Dat verschilt in de tijd. Je hebt de cinefielen van filmmuseum (uit de jaren veertig) en filmclub (uit de jaren zestig). Je hebt er die cinefiel worden langs televisie en video (in de jaren tachtig) of die de liefde voor film opnemen door dvd en internet (welkom in de eenentwintigste eeuw). Op elk soort cinefiel kan je een periode plakken. Maar eigenlijk bestaan ze allemaal door elkaar. Ook vandaag. Cinefielen die vandaag hun waar zoeken op het internet gaan ook naar het filmmuseum en de filmclub, ze gebruiken ook dvd’s en als het moet vinden ze nog wel ergens een speler voor een oude videotape.
Cinefilie vindt zich altijd weer uit. Sabzian is een groep jonge filmmakers. Nog niet zo lang geleden zaten ze nog op de banken van de filmschool in Gent of Brussel. Vandaag hebben ze een site op het internet. Ze maken niet enkel films. Ze willen er ook veel zien: daarvoor dient de agenda op de site. Ze willen er veel over lezen: daarvoor dienen sleutelteksten over cinema in het archief op de site. En ze schrijven erover: hun eigen teksten staan broederlijk naast die van hun voorgangers.
Cinefilie is een spiegel. Sabzian haalt zijn naam bij het hoofdpersonage uit ‘Close-up’, de film van Abbas Kiarostami uit 1990. Op Valentijnsdag (het is een cliché, maar cinefilie heeft alles te maken met liefde) presenteren ze de film in cinema Galeries in Brussel. Op 35mm uiteraard, zo analoog zijn deze cinefielen van het digitale tijdperk. Kiarostami vertelt in ‘Close-up’ het verhaal van een jongeman die in de huid kruipt van zijn collega filmmaker Moshen Makhmalbaf. Dat gebeurt eerder per toeval, maar toch vooral uit liefde voor de cinema. We zien hoe de cinema het leven van deze cinefiel gaat overnemen. Maar even belangrijk is hoe die overname als een boemerang weer zijn weg terug vindt naar de cinema. Kiarostami leest het verhaal van Sabzian in de krant en besluit er een film over te maken. Sabzian speelt zelf de hoofdrol. En helemaal op het eind ontmoet hij zijn idool, de enige echte Makhmalbaf. Film en realiteit lopen zelden zo innig door elkaar.
Cinefilie is onzuiver. Zo onzuiver als de liefde, zo onzuiver als het leven, zo onzuiver als de smaak, zo onzuiver als de groep. De teksten van Sabzian komen in verschillende talen: voorlopig is dat vooral Nederlands, maar ook Engels en een beetje Frans. Ze komen uit verschillende periodes en in verschillende vormen, bij voorkeur mengvormen: niet echt kort maar ook niet echt lang, geen journalistiek maar ook niet academisch. Deze teksten vallen altijd buiten de geijkte formaten.
Cinefiel ben je niet alleen. Net als bij de teksten zorgt de groep achter Sabzian voor een agenda die in vele verschillende richtingen gaat. Naar cinefiele plekken natuurlijk, zoals filmmuseum, Kask-cinema of het filmfestival van Rotterdam. Naar culturele plekken, zoals de Beursschouwburg. Naar kunstzinnige plekken zoals Extra City of Wiels. Deze agenda is nooit volledig, maar altijd persoonlijk. Net als de nota’s, elders op de website, met aankondigingen, verslagen, audio- en videodocumenten en links naar interessante plekken om online films te bekijken. Zo leeft cinefilie in het digitale tijdperk.
www.sabzian.be